Navigeren door de ITjing met het evolutionaire hexagram

Wanneer je de ITjing raadpleegt, geeft het je een hexagram dat inzicht en advies biedt over een vraag of huidige situatie. Dit hexagram, bestaande uit zes lijnen die yin (gebroken) of yang (ongebroken) kunnen zijn. Soms bevat dit hexagram bewegende lijnen, die veranderen van yin naar yang of andersom. Deze bewegende lijnen geven dynamiek aan en leiden tot de vorming van een tweede hexagram, het volghexagram. Dit volghexagram vertegenwoordigt de mogelijke toekomstige uitkomst of richting waarin de situatie zich ontwikkelt.

Er kunnen momenten voorkomen waarop het adviserende hexagram geen bewegende lijnen heeft, en er dus geen volghexagram ontstaat. Het betekent dat de situatie stabiel is en er geen onmiddellijke veranderingen zijn te verwachten. Dit is goed, maar het kan zijn dat je opzoek bent naar meer sturing. In zulke gevallen kan het concept van het evolutionaire hexagram nuttig zijn voor inzichten. Het evolutionaire hexagram werd werd voor het eerst in 1975 geïntroduceerd door Mondo Secter in zijn boek ‘I Ching Clarified - A Practical Guide’.

Het evolutionaire hexagram is bedoeld als alternatief om richting te bepalen aan de hand van de methode die gebruikt wordt voor de jaarcyclus (A). Deze methode is gebaseerd op een historisch diagram van twaalf hexagrammen dat in het oude China werd gebruikt om de principes van geneeskunde en landbouw te begrijpen. Han Boering legt uit: ‘De jaarcyclus is een ordening van de hexagrammen, die met de klok mee gelezen dient te worden, die de krachten van yang en yin in verband brengt met de seizoenwerking. Vanaf december-januari (hexagram 24) dringen de yange lijnen van onderaf het teken in, en in augustus (hexagram 44) komen de yinne lijnen weer stap voor stap terug.’

Het uitgangspunt is de ordening van de hexagrammen, die de krachten van yang en yin in verband brengt met de seizoenen. Dit gegeven is duidelijk terug te herkennen in de systematische ordening van de hexagrammen binnen de diagrammen. Elk hexagram vertegenwoordigt een specifieke combinatie van yang en yin, hun positie in het diagram is dus verre van willekeurig. Door deze indeling kunnen we beter begrijpen hoe de krachten van yin en yang gedurende het jaar in balans zijn en elkaar afwisselen. Dit is een essentieel aspect binnen de cyclische gedachtengang van de I Tjing.

Het is belangrijk om het evolutionaire hexagram niet te zien als een vastomlijnd doel of eindpunt, maar eerder als een bron van inspiratie en richting. Op deze manier biedt het evolutionaire hexagram een alternatief voor verdere begeleiding, zodat je je oorspronkelijke doel of bestemming niet uit het oog verliest.